Người đưa tin
Administrator
-
Người đưa tin
Kiểm soát công nghệ của thế kỷ 21 để loại bỏ Trung Quốc, đặt châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc vào thế lệ thuộc: Phải chăng Washington đang đạt gần đến đích sau vụ một tập đoàn Mỹ thâu tóm một công ty của Anh từ tay một nhà đầu tư Nhật Bản?
* Thương vụ xuyên lục địa hay "nước cờ" Mỹ?
Hồi giữa tháng Chín vừa qua, “ông lớn” công nghệ Mỹ NVIDIA đã phát thông cáo về việc thâu tóm hãng thiết kế bộ vi xử lý ARM Holdings (Anh) từ tay tập đoàn đầu tư Softbank (Nhật Bản). ARM, NVIDIA hay Softbank là ba cái tên xa lạ với hầu hết người tiêu dùng trên thế giới nhưng lại không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của mỗi chúng ta. Mẫu số chung của ba doanh nghiệp trên là thiết bị chip và đồ họa GPU đã trở thành “con tim và khối óc” của điện thoại di động, máy vi tính, máy chơi game và tất cả dụng cụ kết nối.
Có ít nhất ba yếu tố để quan tâm tới việc công ty ARM của Anh một lần nữa đổi chủ.
Nhà đầu tư Softbank năm 2016 mua lại công ty thiết kế chip này của Anh với giá 32 tỷ USD và lãi 8 tỷ USD khi bán lại cho tập đoàn Mỹ NVIDIA sau bốn năm. Việc thâu tóm ARM đem đến cho NVIDIA nhiều cơ hội vươn lên mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ. Bởi ARM là nhà thiết kế bộ vi xử lý hàng đầu thế giới, cung cấp bản thiết kế và chia sẻ bản quyền cho rất nhiều dòng chip trên thiết bị di động, thậm chí máy tính cá nhân, mang các thương hiệu như Qualcomm, Samsung, Huawei, MediaTek, Intel, Apple…
Chip của ARM nổi tiếng là hiệu quả và tiêu thụ ít năng lượng. Một lợi thế khác của doanh nghiệp Anh giúp Softbank lãi 8 tỷ USD trong bốn năm là “thế trung lập” của ARM. Nhờ vậy mà công ty này vẫn thịnh vượng trong cuộc chiến công nghệ giữa hai cường quốc thế giới là Mỹ và Trung Quốc.
Trong khi đó, NVIDIA đang dẫn đầu thị trường đồ họa GPU cho máy tính điện tử. Không có NVIDIA không thể có hình ảnh trên máy tính, điện thoại và cũng không thể có các trò chơi điện tử. Công ty Mỹ có trụ sở tại Santa Clara, bang California này đang kiểm soát đến 80% thị phần trên thế giới nhờ là một trong những tên tuổi hiếm hoi có thể xử lý cùng lúc “hàng tỷ dữ liệu”.
Nhưng NVIDIA nhìn xa hơn nữa và nhận thấy những lợi thế một khi làm chủ được ARM. Thứ nhất, củng cố thêm vị thế hàng đầu trong hai lĩnh vực khác đó là trí thông minh nhân tạo (AI) và các trung tâm lưu trữ và xử lý dữ liệu (Data center) cho khách hàng. Thứ hai, ARM sẽ là một loại “vũ khí” giúp NVIDIA qua mặt một số đối thủ Mỹ như Intel hay AMD.
Lý do thứ hai cần chú ý đến trong thương vụ công ty thiết kế bộ vi xử lý Anh một lần nữa đổi chủ là nhà đầu tư Nhật Bản Softbank không can thiệp vào các hoạt động và chiến lược phát triển hay chính sách thương mại của ARM. Mặc dù Giám đốc điều hành NVIDIA Jensen Huang nói rằng sau khi mua lại, ARM sẽ giữ thái độ trung lập. Tuy nhiên, giao dịch này vẫn phải đối mặt với những thách thức lớn và bị các tổ chức chống độc quyền của nhiều nước giám sát chặt chẽ, đặc biệt là từ Trung Quốc.
Trước hết phải thấy rằng ARM không tự sản xuất chip, không tham gia vào cuộc cạnh tranh về chip và thiết bị đầu cuối trong ngành công nghiệp điện thoại di động thông minh mà chỉ cung cấp thiết kế cấu trúc cho các hãng sản xuất chip. Nói cách khác, nếu coi con chip là một chiếc ô tô thì ARM chính là người xây dựng đường cho ô tô đi, chip được sản xuất bởi bất cứ nhà sản xuất nào cũng phải phải phù hợp với đường do ARM xây thì mới có thể vận hành được.
Hiện nay, ARM đang áp dụng mô hình cấp phép mở để duy trì tính trung lập trong quan hệ với tất cả các khách hàng trên thế giới. Cho nên, ARM được coi là "Thụy Sỹ của ngành công nghiệp bán dẫn". Nói một cách đơn giản, ARM mở cửa đối với tất cả các nhà sản xuất chip và điện thoại di động thông minh toàn cầu, không từ chối ai, cũng không can dự vào sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất khác nhau.
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là sau khi bị NVIDIA thâu tóm, ARM sẽ trở thành công ty con của NVIDIA. Điều đó có nghĩa là mọi công nghệ gốc liên quan tới các bằng sáng chế của ngành công nghiệp điện thoại di động thông minh Trung Quốc đang nằm trong tay các công ty Mỹ.
Trả lời RFI tiếng Việt, chuyên gia về công nghệ mới Julien Nocetti, cộng tác viên Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), giảng dạy tại trường quân sự Saint-Cyr Coëtquidan giải thích về khác biệt giữa Softbank và NVIDIA khi cùng muốn làm chủ ARM. Theo đó, ARM là một trong những công ty có giá trị cao của Anh, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ mới. Trong bốn năm sau khi bị Softbank mua lại, công ty Anh này vẫn làm chủ công nghệ của mình, vẫn giữ được công việc làm cho người Anh. Việc NVIDIA của Mỹ mua lại là một bước ngoặt quan trọng.
Chuyên gia này cho rằng công nghệ ARM đang có trong tương lai sẽ bị chuyển sang Mỹ hay sang một quốc gia thứ ba nào đó là điều khó tránh khỏi. Ít nhất là một phần các hoạt động của ARM sẽ bị ảnh hưởng. Từ các nguồn nhân lực của ARM đến kỹ thuật cá biệt của công ty này đều do Mỹ kiểm soát. Đây thực sự là một mối đe dọa đến sự tự chủ về công nghệ của Vương quốc Anh nói riêng, của châu Âu nói chung.
Theo ông Nocetti, điều mâu thuẫn ở đây là Chính phủ Anh đã phản ứng rất muộn màng. London gần như thờ ơ khi NVIDIA bắt đầu thông báo kế hoạch mua lại ARM từ hồi tháng 7/2020. Phải đợi đến khi mọi việc gần như "an bài", chính giới và báo chí mới quan tâm đến hồ sơ nhạy cảm này. Điều đó thể hiện sự thờ ơ và chậm trễ của toàn châu Âu trong lĩnh vực công nghệ cao.
Lý do thứ ba mà thương vụ ARM – NVIDIA gây chú ý liên quan đến tính độc lập của châu Âu với Mỹ. Tập đoàn Mỹ tuy cam kết duy trì mô hình phát triển của ARM, và nhất là sẽ “tiếp tục đối xử một cách bình đẳng để phục vụ tất cả các khách hàng”, “duy trì các cơ sở và trung tâm nghiên cứu của ARM tại Cambridge”. Nhưng không có gì bảo đảm rằng NVIDIA sẽ không giữ một số công nghệ của ARM cho riêng mình để thống lĩnh công nghệ AI hay quản lý dữ liệu. Đó là chưa kể kinh nghiệm cho thấy những hứa hẹn ban đầu từ phía các công ty muốn thâu tóm đối phương thường là “lời nói gió bay”.
* Thất bại cùa châu Âu?
Chính nhà đồng sáng lập ARM, Hermann Hauser, đã lên tuyến đầu chống lại kế hoạch bán công ty công nghệ bán dẫn uy tín nhất của Vương quốc Anh cho NVIDIA. Ông báo trước một “thảm họa” đối với nhân viên ARM và nhất là với ảnh hưởng của Anh trong thế giới công nghệ mới. Chuyên gia Julien Nocetti xem thương vụ này là bằng chứng rõ nhất cho thấy cả London lẫn Brussels đều đang “đầu hàng” trên mặt trận công nghệ cao, đặt mình vào thế lệ thuộc của Mỹ.
Chuyên gia Nocetti cho biết chủ quyền về mặt công nghệ của châu Âu thực ra đã gặp trở ngại ngay từ đầu. Các lãnh đạo châu Âu hay Ủy ban châu Âu đã liên tục nói tới một chiến lược tự chủ trong lĩnh vực kỹ thuật số và công nghệ cao nhưng tham vọng này đối mặt với rất nhiều thách thức. Về mặt công nghiệp, kinh tế, chính trị và chiến lược, đây có thể coi là một thất bại. ARM đi đầu trong lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm liên quan đến chip điện tử và công nghệ bán dẫn. Cuộc đọ sức giữa Mỹ và tập đoàn Trung Quốc Huawei là một bài học về tầm quan trọng của công nghệ bán dẫn và tương lai mạng 5G. Việc NVIDIA thâu tóm công ty Anh sẽ cho phép Mỹ "nắm đằng chuôi" một công nghệ có ý nghĩa lớn về mặt địa chính trị, địa chiến lược và giờ đây là cả về địa-kinh tế nữa. Bằng thương vụ này, Washington chặn trước các nước cờ của các tập đoàn Trung Quốc, đồng thời thách thức cả châu Âu.
Nhà đồng sáng lập ARM Hermann Hauser, trong một bản kiến nghị kêu gọi chính quyền của Thủ tướng Boris Johnson can thiệp vào thương vụ này, chỉ ra viễn cảnh NVIDIA di dời cơ sở của ARM sang Mỹ là điều “không tránh khỏi”. London “sẽ tính sao nếu mỗi khi ARM ký hợp đồng với khách hàng đều phải hỏi ý Washington trước?”. Trong bối cảnh cuộc chiến thương mại và công nghệ Mỹ-Trung hiện nay, “thế trung lập” của ARM có còn được bảo đảm khi đã thuộc về Mỹ? Đó là chưa kể một khi thủ tục hoàn tất, Mỹ sẽ độc quyền kiểm soát ba doanh nghiệp lớn nhất trên thế giới trong ngành công nghệ bán dẫn: NVIDIA, AMD và Intel.
Chuyên gia Julien Nocetti cho rằng hậu quả trong ngắn hạn và trung hạn sẽ là rất lớn. Thương vụ này cùng với những tuyên bố đột ngột của Tổng thống Donald Trump đã gây thiệt hại lớn cho dây chuyền cung ứng toàn cầu. Mỹ ngày càng khẳng định logic đối đầu giữa một bên là công nghệ của Mỹ và bên kia là công nghệ của Trung Quốc. Mỹ đang đi theo chủ trương bảo hộ và khái niệm "địa – kinh tế" đang hình thành. Nhà Trắng có một tầm nhìn về lâu dài, không chỉ để nhắm vào Trung Quốc mà để loại luôn cả các đối thủ tiềm tàng khác của Mỹ.
Lập luận bảo vệ việc làm cho 6.700 nhân viên ARM trên lãnh thổ Anh hay lá bài “chủ quyền quốc gia về mặt công nghệ cao” không có sức thuyết phục bằng 40 tỷ USD mà NVIDIA chịu xuất ra để mua lại công ty bán dẫn số 1 này của Anh.
Ông Nocetti lưu ý ngay cả Chính phủ Anh cũng khó có thể ngăn chặn thương vụ giữa ARM - NVIDIA và Softbank bởi vì ARM là một công ty tư nhân, vốn thuộc về một ông chủ Nhật Bản và bên mua là Mỹ. Rõ ràng là Mỹ đã có chính sách rất bài bản về giữ "thế thượng phong" trên tất cả mọi phương diện, mà ở đây là về mặt công nghệ cao. Trong khi đó, châu Âu tuy nói rất nhiều về tham vọng “tự chủ về kỹ thuật số” nhưng cả London lẫn Brussels đều đã để một trong những công ty hàng đầu của mình lọt vào tay Mỹ.
* Thương vụ xuyên lục địa hay "nước cờ" Mỹ?
Hồi giữa tháng Chín vừa qua, “ông lớn” công nghệ Mỹ NVIDIA đã phát thông cáo về việc thâu tóm hãng thiết kế bộ vi xử lý ARM Holdings (Anh) từ tay tập đoàn đầu tư Softbank (Nhật Bản). ARM, NVIDIA hay Softbank là ba cái tên xa lạ với hầu hết người tiêu dùng trên thế giới nhưng lại không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của mỗi chúng ta. Mẫu số chung của ba doanh nghiệp trên là thiết bị chip và đồ họa GPU đã trở thành “con tim và khối óc” của điện thoại di động, máy vi tính, máy chơi game và tất cả dụng cụ kết nối.
Có ít nhất ba yếu tố để quan tâm tới việc công ty ARM của Anh một lần nữa đổi chủ.
Nhà đầu tư Softbank năm 2016 mua lại công ty thiết kế chip này của Anh với giá 32 tỷ USD và lãi 8 tỷ USD khi bán lại cho tập đoàn Mỹ NVIDIA sau bốn năm. Việc thâu tóm ARM đem đến cho NVIDIA nhiều cơ hội vươn lên mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ. Bởi ARM là nhà thiết kế bộ vi xử lý hàng đầu thế giới, cung cấp bản thiết kế và chia sẻ bản quyền cho rất nhiều dòng chip trên thiết bị di động, thậm chí máy tính cá nhân, mang các thương hiệu như Qualcomm, Samsung, Huawei, MediaTek, Intel, Apple…
Chip của ARM nổi tiếng là hiệu quả và tiêu thụ ít năng lượng. Một lợi thế khác của doanh nghiệp Anh giúp Softbank lãi 8 tỷ USD trong bốn năm là “thế trung lập” của ARM. Nhờ vậy mà công ty này vẫn thịnh vượng trong cuộc chiến công nghệ giữa hai cường quốc thế giới là Mỹ và Trung Quốc.
Trong khi đó, NVIDIA đang dẫn đầu thị trường đồ họa GPU cho máy tính điện tử. Không có NVIDIA không thể có hình ảnh trên máy tính, điện thoại và cũng không thể có các trò chơi điện tử. Công ty Mỹ có trụ sở tại Santa Clara, bang California này đang kiểm soát đến 80% thị phần trên thế giới nhờ là một trong những tên tuổi hiếm hoi có thể xử lý cùng lúc “hàng tỷ dữ liệu”.
Nhưng NVIDIA nhìn xa hơn nữa và nhận thấy những lợi thế một khi làm chủ được ARM. Thứ nhất, củng cố thêm vị thế hàng đầu trong hai lĩnh vực khác đó là trí thông minh nhân tạo (AI) và các trung tâm lưu trữ và xử lý dữ liệu (Data center) cho khách hàng. Thứ hai, ARM sẽ là một loại “vũ khí” giúp NVIDIA qua mặt một số đối thủ Mỹ như Intel hay AMD.
Lý do thứ hai cần chú ý đến trong thương vụ công ty thiết kế bộ vi xử lý Anh một lần nữa đổi chủ là nhà đầu tư Nhật Bản Softbank không can thiệp vào các hoạt động và chiến lược phát triển hay chính sách thương mại của ARM. Mặc dù Giám đốc điều hành NVIDIA Jensen Huang nói rằng sau khi mua lại, ARM sẽ giữ thái độ trung lập. Tuy nhiên, giao dịch này vẫn phải đối mặt với những thách thức lớn và bị các tổ chức chống độc quyền của nhiều nước giám sát chặt chẽ, đặc biệt là từ Trung Quốc.
Trước hết phải thấy rằng ARM không tự sản xuất chip, không tham gia vào cuộc cạnh tranh về chip và thiết bị đầu cuối trong ngành công nghiệp điện thoại di động thông minh mà chỉ cung cấp thiết kế cấu trúc cho các hãng sản xuất chip. Nói cách khác, nếu coi con chip là một chiếc ô tô thì ARM chính là người xây dựng đường cho ô tô đi, chip được sản xuất bởi bất cứ nhà sản xuất nào cũng phải phải phù hợp với đường do ARM xây thì mới có thể vận hành được.
Hiện nay, ARM đang áp dụng mô hình cấp phép mở để duy trì tính trung lập trong quan hệ với tất cả các khách hàng trên thế giới. Cho nên, ARM được coi là "Thụy Sỹ của ngành công nghiệp bán dẫn". Nói một cách đơn giản, ARM mở cửa đối với tất cả các nhà sản xuất chip và điện thoại di động thông minh toàn cầu, không từ chối ai, cũng không can dự vào sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất khác nhau.
Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là sau khi bị NVIDIA thâu tóm, ARM sẽ trở thành công ty con của NVIDIA. Điều đó có nghĩa là mọi công nghệ gốc liên quan tới các bằng sáng chế của ngành công nghiệp điện thoại di động thông minh Trung Quốc đang nằm trong tay các công ty Mỹ.
Trả lời RFI tiếng Việt, chuyên gia về công nghệ mới Julien Nocetti, cộng tác viên Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI), giảng dạy tại trường quân sự Saint-Cyr Coëtquidan giải thích về khác biệt giữa Softbank và NVIDIA khi cùng muốn làm chủ ARM. Theo đó, ARM là một trong những công ty có giá trị cao của Anh, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ mới. Trong bốn năm sau khi bị Softbank mua lại, công ty Anh này vẫn làm chủ công nghệ của mình, vẫn giữ được công việc làm cho người Anh. Việc NVIDIA của Mỹ mua lại là một bước ngoặt quan trọng.
Chuyên gia này cho rằng công nghệ ARM đang có trong tương lai sẽ bị chuyển sang Mỹ hay sang một quốc gia thứ ba nào đó là điều khó tránh khỏi. Ít nhất là một phần các hoạt động của ARM sẽ bị ảnh hưởng. Từ các nguồn nhân lực của ARM đến kỹ thuật cá biệt của công ty này đều do Mỹ kiểm soát. Đây thực sự là một mối đe dọa đến sự tự chủ về công nghệ của Vương quốc Anh nói riêng, của châu Âu nói chung.
Theo ông Nocetti, điều mâu thuẫn ở đây là Chính phủ Anh đã phản ứng rất muộn màng. London gần như thờ ơ khi NVIDIA bắt đầu thông báo kế hoạch mua lại ARM từ hồi tháng 7/2020. Phải đợi đến khi mọi việc gần như "an bài", chính giới và báo chí mới quan tâm đến hồ sơ nhạy cảm này. Điều đó thể hiện sự thờ ơ và chậm trễ của toàn châu Âu trong lĩnh vực công nghệ cao.
Lý do thứ ba mà thương vụ ARM – NVIDIA gây chú ý liên quan đến tính độc lập của châu Âu với Mỹ. Tập đoàn Mỹ tuy cam kết duy trì mô hình phát triển của ARM, và nhất là sẽ “tiếp tục đối xử một cách bình đẳng để phục vụ tất cả các khách hàng”, “duy trì các cơ sở và trung tâm nghiên cứu của ARM tại Cambridge”. Nhưng không có gì bảo đảm rằng NVIDIA sẽ không giữ một số công nghệ của ARM cho riêng mình để thống lĩnh công nghệ AI hay quản lý dữ liệu. Đó là chưa kể kinh nghiệm cho thấy những hứa hẹn ban đầu từ phía các công ty muốn thâu tóm đối phương thường là “lời nói gió bay”.
* Thất bại cùa châu Âu?
Chính nhà đồng sáng lập ARM, Hermann Hauser, đã lên tuyến đầu chống lại kế hoạch bán công ty công nghệ bán dẫn uy tín nhất của Vương quốc Anh cho NVIDIA. Ông báo trước một “thảm họa” đối với nhân viên ARM và nhất là với ảnh hưởng của Anh trong thế giới công nghệ mới. Chuyên gia Julien Nocetti xem thương vụ này là bằng chứng rõ nhất cho thấy cả London lẫn Brussels đều đang “đầu hàng” trên mặt trận công nghệ cao, đặt mình vào thế lệ thuộc của Mỹ.
Chuyên gia Nocetti cho biết chủ quyền về mặt công nghệ của châu Âu thực ra đã gặp trở ngại ngay từ đầu. Các lãnh đạo châu Âu hay Ủy ban châu Âu đã liên tục nói tới một chiến lược tự chủ trong lĩnh vực kỹ thuật số và công nghệ cao nhưng tham vọng này đối mặt với rất nhiều thách thức. Về mặt công nghiệp, kinh tế, chính trị và chiến lược, đây có thể coi là một thất bại. ARM đi đầu trong lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm liên quan đến chip điện tử và công nghệ bán dẫn. Cuộc đọ sức giữa Mỹ và tập đoàn Trung Quốc Huawei là một bài học về tầm quan trọng của công nghệ bán dẫn và tương lai mạng 5G. Việc NVIDIA thâu tóm công ty Anh sẽ cho phép Mỹ "nắm đằng chuôi" một công nghệ có ý nghĩa lớn về mặt địa chính trị, địa chiến lược và giờ đây là cả về địa-kinh tế nữa. Bằng thương vụ này, Washington chặn trước các nước cờ của các tập đoàn Trung Quốc, đồng thời thách thức cả châu Âu.
Nhà đồng sáng lập ARM Hermann Hauser, trong một bản kiến nghị kêu gọi chính quyền của Thủ tướng Boris Johnson can thiệp vào thương vụ này, chỉ ra viễn cảnh NVIDIA di dời cơ sở của ARM sang Mỹ là điều “không tránh khỏi”. London “sẽ tính sao nếu mỗi khi ARM ký hợp đồng với khách hàng đều phải hỏi ý Washington trước?”. Trong bối cảnh cuộc chiến thương mại và công nghệ Mỹ-Trung hiện nay, “thế trung lập” của ARM có còn được bảo đảm khi đã thuộc về Mỹ? Đó là chưa kể một khi thủ tục hoàn tất, Mỹ sẽ độc quyền kiểm soát ba doanh nghiệp lớn nhất trên thế giới trong ngành công nghệ bán dẫn: NVIDIA, AMD và Intel.
Chuyên gia Julien Nocetti cho rằng hậu quả trong ngắn hạn và trung hạn sẽ là rất lớn. Thương vụ này cùng với những tuyên bố đột ngột của Tổng thống Donald Trump đã gây thiệt hại lớn cho dây chuyền cung ứng toàn cầu. Mỹ ngày càng khẳng định logic đối đầu giữa một bên là công nghệ của Mỹ và bên kia là công nghệ của Trung Quốc. Mỹ đang đi theo chủ trương bảo hộ và khái niệm "địa – kinh tế" đang hình thành. Nhà Trắng có một tầm nhìn về lâu dài, không chỉ để nhắm vào Trung Quốc mà để loại luôn cả các đối thủ tiềm tàng khác của Mỹ.
Lập luận bảo vệ việc làm cho 6.700 nhân viên ARM trên lãnh thổ Anh hay lá bài “chủ quyền quốc gia về mặt công nghệ cao” không có sức thuyết phục bằng 40 tỷ USD mà NVIDIA chịu xuất ra để mua lại công ty bán dẫn số 1 này của Anh.
Ông Nocetti lưu ý ngay cả Chính phủ Anh cũng khó có thể ngăn chặn thương vụ giữa ARM - NVIDIA và Softbank bởi vì ARM là một công ty tư nhân, vốn thuộc về một ông chủ Nhật Bản và bên mua là Mỹ. Rõ ràng là Mỹ đã có chính sách rất bài bản về giữ "thế thượng phong" trên tất cả mọi phương diện, mà ở đây là về mặt công nghệ cao. Trong khi đó, châu Âu tuy nói rất nhiều về tham vọng “tự chủ về kỹ thuật số” nhưng cả London lẫn Brussels đều đã để một trong những công ty hàng đầu của mình lọt vào tay Mỹ.
