Người đưa tin
Administrator
-
Người đưa tin
Theo Nikkei Asia Review, Chính phủ Nhật Bản đang chứng kiến sự gia tăng đột biến về số lượng doanh nghiệp quan tâm tới các khoản trợ cấp để di chuyển sản xuất từ Trung Quốc về nước trong bối cảnh dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 làm nổi bật rủi ro của việc tập trung các chuỗi cung ứng vào một khu vực nhất định, đặc biệt là Trung Quốc.
Chương trình thúc đẩy sản xuất trong nước của Chính phủ Nhật Bản có ngân sách 220 tỷ yen (2,07 tỷ USD) lấy từ ngân sách bổ sung cho tài khóa 2020. Trong đợt đầu tiên, kết thúc vào tháng Sáu, Chính phủ Nhật Bản đã phê duyệt 57 trong tổng số 90 dự án đăng ký với tổng số tiền trợ cấp là 57,4 tỷ yen.
Đợt thứ hai đã kết thúc tháng Bảy, với tổng số đơn đăng ký lên tới 1.670 đơn và tổng số tiền xin trợ cấp lên tới 1.760 tỷ yen, cao gấp 11 lần so với số tiền còn lại trong ngân sách dành cho việc trợ cấp. Theo dự kiến, Chính phủ Nhật Bản sẽ công bố các dự án hưởng trợ cấp vào tháng 10 sau khi các chuyên gia bên ngoài tiến hành rà soát lại các dự án đăng ký.
Mặc dù Chính phủ Nhật Bản chưa có kế hoạch bổ sung thêm vốn cho chương trình này, nhưng một số ứng cử viên kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe đã đề cập tới hỗ trợ cho việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Trong khi đó, Chính phủ Nhật Bản đã phê duyệt các khoản trợ cấp cho 30 công ty khác theo một chương trình khác có tổng trị giá 23,5 tỷ yen nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nước này di chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Đông Nam Á.
Các khoản trợ cấp được áp dụng cho việc sản xuất các hàng hóa hoặc có tầm quan trọng với sức khỏe cộng đồng, hoặc đang được sản xuất chủ yếu ở một số quốc gia nhất định. Nhiều dự án đã được phê duyệt trước đó có liên quan tới việc sản xuất khẩu trang và các sản phẩm y tế khác. Các khoản trợ cấp sẽ chi trả một phần chi phí của dự án, với số tiền trợ cấp tối đa là 15 tỷ yen/dự án.
Ace Japan là một trong số các công ty đã được phê duyệt để nhận trợ cấp trong đợt đầu. Nhà sản xuất nguyên liệu thuốc này sẽ khởi công xây dựng một nhà máy mới ở tỉnh Yamagata vào mùa Hè tới để sản xuất các nguyên liệu thuốc mà hãng vẫn phải nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc. Các nhân tố, trong đó có các quy định về môi trường, đang khiến Ace Japan ngày càng khó khăn trong việc nhập khẩu các sản phẩm từ nước láng giềng.
Trong khi đó, Iris Ohyama, một trong những công ty đầu tiên được phê duyệt để hưởng trợ cấp, đã sử dụng số tiền trợ cấp của mình để sản xuất khẩu trang ở trong nước nhằm đa dạng hóa sản xuất, tránh lệ thuộc vào các cơ sở của mình ở Tô Châu và Đại Liên (Trung Quốc).
Riêng Showa Glove dự định bắt đầu sản xuất găng tay cao su ở trong nước vào mùa Xuân năm 2023, thay thế khoảng 10% hàng nhập khẩu. Công ty này đang bán găng tay sản xuất ở nước ngoài, chủ yếu ở Malaysia, nhưng dịch COVID-19 đang làm gián đoạn nguồn cung.
Chính phủ Nhật Bản sử dụng các khoản trợ cấp để thu hút các cơ sở sản xuất về nước nhằm đối phó với các cuộc khủng hoảng khác. Một chương trình để thúc đẩy sự sáng tạo của doanh nghiệp sau thảm họa động đất và sóng thần tháng 3/2011 cũng đã thu hút khoảng 750 đơn đăng ký trong đợt đầu nhưng chỉ phê duyệt khoảng 250 đơn, với tổng số tiền hỗ trợ khoảng 200 tỷ yen. Tuy nhiên, chương trình này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn bởi vì, chi phí sản xuất đang gia tăng ở Nhật Bản, một phần do đồng yen vào thời điểm đó mạnh lên.
Thời điểm này có sự khác biệt là môi trường bất trắc, nhất là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, đang khiến an ninh kinh tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Ông Yasuyuki Todo, Giáo sư kinh tế của Đại học Waseda ở thủ đô Tokyo, nói: “Các chính sách bảo hộ đã xuất hiện ở khắp nơi ngay cả khi dịch COVID-19 chưa bùng phát, và cú sốc từ đại dịch này đã thúc đẩy xu hướng bảo hộ”.
Một đại diện từ một trong những công ty được nhận trợ cấp thừa nhận “chúng tôi đã quyết định phải sản xuất ở trong nước ngay cả khi không được nhận trợ cấp”.
Các dự án được nhận trợ cấp có xu hướng liên quan tới các công ty đa dạng hóa mạng lưới sản xuất để tăng cường an ninh trong trường hợp khẩn cấp, hơn là chỉ đơn thuần đóng cửa hoạt động ở nước ngoài và di chuyển về nước.
Đáng chú ý, Trung Quốc đang mất đi sức hấp dẫn như một công xưởng sản xuất do chi phí nhân công đang tăng. Kết quả điều tra các công ty Nhật Bản do Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) tiến hành năm 2019 cho thấy nếu chi phí sản xuất ở Nhật Bản là 100 thì chi phí sản xuất ở Trung Quốc là 80 và Việt Nam là 74.
Giáo sư Todo cho rằng các công ty cần “giải quyết sự phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc bằng cách trở nên đa dạng hơn trong quá trình toàn cầu hóa của họ”.
Chương trình thúc đẩy sản xuất trong nước của Chính phủ Nhật Bản có ngân sách 220 tỷ yen (2,07 tỷ USD) lấy từ ngân sách bổ sung cho tài khóa 2020. Trong đợt đầu tiên, kết thúc vào tháng Sáu, Chính phủ Nhật Bản đã phê duyệt 57 trong tổng số 90 dự án đăng ký với tổng số tiền trợ cấp là 57,4 tỷ yen.
Đợt thứ hai đã kết thúc tháng Bảy, với tổng số đơn đăng ký lên tới 1.670 đơn và tổng số tiền xin trợ cấp lên tới 1.760 tỷ yen, cao gấp 11 lần so với số tiền còn lại trong ngân sách dành cho việc trợ cấp. Theo dự kiến, Chính phủ Nhật Bản sẽ công bố các dự án hưởng trợ cấp vào tháng 10 sau khi các chuyên gia bên ngoài tiến hành rà soát lại các dự án đăng ký.
Mặc dù Chính phủ Nhật Bản chưa có kế hoạch bổ sung thêm vốn cho chương trình này, nhưng một số ứng cử viên kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe đã đề cập tới hỗ trợ cho việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Trong khi đó, Chính phủ Nhật Bản đã phê duyệt các khoản trợ cấp cho 30 công ty khác theo một chương trình khác có tổng trị giá 23,5 tỷ yen nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nước này di chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Đông Nam Á.
Các khoản trợ cấp được áp dụng cho việc sản xuất các hàng hóa hoặc có tầm quan trọng với sức khỏe cộng đồng, hoặc đang được sản xuất chủ yếu ở một số quốc gia nhất định. Nhiều dự án đã được phê duyệt trước đó có liên quan tới việc sản xuất khẩu trang và các sản phẩm y tế khác. Các khoản trợ cấp sẽ chi trả một phần chi phí của dự án, với số tiền trợ cấp tối đa là 15 tỷ yen/dự án.
Ace Japan là một trong số các công ty đã được phê duyệt để nhận trợ cấp trong đợt đầu. Nhà sản xuất nguyên liệu thuốc này sẽ khởi công xây dựng một nhà máy mới ở tỉnh Yamagata vào mùa Hè tới để sản xuất các nguyên liệu thuốc mà hãng vẫn phải nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc. Các nhân tố, trong đó có các quy định về môi trường, đang khiến Ace Japan ngày càng khó khăn trong việc nhập khẩu các sản phẩm từ nước láng giềng.
Trong khi đó, Iris Ohyama, một trong những công ty đầu tiên được phê duyệt để hưởng trợ cấp, đã sử dụng số tiền trợ cấp của mình để sản xuất khẩu trang ở trong nước nhằm đa dạng hóa sản xuất, tránh lệ thuộc vào các cơ sở của mình ở Tô Châu và Đại Liên (Trung Quốc).
Riêng Showa Glove dự định bắt đầu sản xuất găng tay cao su ở trong nước vào mùa Xuân năm 2023, thay thế khoảng 10% hàng nhập khẩu. Công ty này đang bán găng tay sản xuất ở nước ngoài, chủ yếu ở Malaysia, nhưng dịch COVID-19 đang làm gián đoạn nguồn cung.
Chính phủ Nhật Bản sử dụng các khoản trợ cấp để thu hút các cơ sở sản xuất về nước nhằm đối phó với các cuộc khủng hoảng khác. Một chương trình để thúc đẩy sự sáng tạo của doanh nghiệp sau thảm họa động đất và sóng thần tháng 3/2011 cũng đã thu hút khoảng 750 đơn đăng ký trong đợt đầu nhưng chỉ phê duyệt khoảng 250 đơn, với tổng số tiền hỗ trợ khoảng 200 tỷ yen. Tuy nhiên, chương trình này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn bởi vì, chi phí sản xuất đang gia tăng ở Nhật Bản, một phần do đồng yen vào thời điểm đó mạnh lên.
Thời điểm này có sự khác biệt là môi trường bất trắc, nhất là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, đang khiến an ninh kinh tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Ông Yasuyuki Todo, Giáo sư kinh tế của Đại học Waseda ở thủ đô Tokyo, nói: “Các chính sách bảo hộ đã xuất hiện ở khắp nơi ngay cả khi dịch COVID-19 chưa bùng phát, và cú sốc từ đại dịch này đã thúc đẩy xu hướng bảo hộ”.
Một đại diện từ một trong những công ty được nhận trợ cấp thừa nhận “chúng tôi đã quyết định phải sản xuất ở trong nước ngay cả khi không được nhận trợ cấp”.
Các dự án được nhận trợ cấp có xu hướng liên quan tới các công ty đa dạng hóa mạng lưới sản xuất để tăng cường an ninh trong trường hợp khẩn cấp, hơn là chỉ đơn thuần đóng cửa hoạt động ở nước ngoài và di chuyển về nước.
Đáng chú ý, Trung Quốc đang mất đi sức hấp dẫn như một công xưởng sản xuất do chi phí nhân công đang tăng. Kết quả điều tra các công ty Nhật Bản do Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) tiến hành năm 2019 cho thấy nếu chi phí sản xuất ở Nhật Bản là 100 thì chi phí sản xuất ở Trung Quốc là 80 và Việt Nam là 74.
Giáo sư Todo cho rằng các công ty cần “giải quyết sự phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc bằng cách trở nên đa dạng hơn trong quá trình toàn cầu hóa của họ”.
