Benjamin
Dân làm báo
-
Benjamin
*Bài viết được FXCE Team dịch và biên tập từ tài liệu “The Optimism Ecosystem” của Will Comyns, với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. FXCE không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
Các giao dịch trên Ethereum rất chậm và tốn kém. Trong nhiều trường hợp, phí gas liên quan đến các giao dịch hoán đổi nhỏ hơn trên DEX có thể đắt hơn giá trị của chính giao dịch hoán đổi đó. Riêng trong năm 2021, phí Ethereum đã tăng 845% so với năm trước do mạng Ethereum đã hoạt động hết công suất. Kể từ tháng 1 năm 2020, công suất block trung bình đã tăng từ ~ 70% lên mức duy trì ở 98%. Do đó, các giải pháp mở rộng quy mô đã trở nên cấp bách.
Các giải pháp mở rộng có thể chia thành hai loại chính: Layer-1 (L1) và Layer-2 (L2). Mở rộng quy mô L1 đề cập đến các kỹ thuật để tăng sức mạnh trên chuỗi bằng cách thay đổi kiến trúc của Ethereum. Mở rộng quy mô L2 đề cập đến các kỹ thuật mở rộng quy mô Ethereum bằng cách đưa vấn đề tính toán và giao dịch ra khỏi chuỗi cơ sở Ethereum sang lớp thứ hai.
Hiện có rất nhiều giải pháp mở rộng quy mô L2 hiệu quả, một trong những giải pháp đáng chú ý nhất là Optimism được hỗ trợ bởi a16z. Bằng cách chạy tính toán ngoài chuỗi cơ sở, Optimism có thể giảm 10.000% phí gas Ethereum trở lên và tăng thông lượng lên đến 200 lần.
Optimism là gì?
Optimism, trước đây chính là Plasma Group, là nhóm đứng đằng sau sự phát triển của Optimistic Rollup. Rollup là các hợp đồng thông minh trên Ethereum làm cầu nối giữa chuỗi chính và L2. Các Rollup nhận dữ liệu giao dịch từ chuỗi chính Ethereum, gửi nó đến L2, nơi quá trình tính toán diễn ra và sau đó nhận kết quả của phép tính L2. Điều quan trọng cần lưu ý là có hai biến thể: Optimistic Rollups và ZK-Rollups. Optimism chỉ sử dụng Optimistic Rollups.
Trên Optimism, các giao dịch được gửi đến L2 được tiếp nhận bởi các Sequencer, những người có trách nhiệm thực hiện chính xác các giao dịch đã nhận. Các Sequencer được thưởng cho việc thực hiện các giao dịch đúng cách nhưng sẽ bị phạt nếu có hành vi xấu bằng cách cắt giảm lượng tiền stake. Nếu ai đó nghi ngờ các Sequencer có hành vi gian lận, họ có thể cảnh báo hợp đồng phân xử trên mạng chính của Ethereum. Điều này có thể xác minh tính hợp lệ của các kết quả do Sequencer tạo ra bằng Optimistic Virtual Machine (OVM), một môi trường thực thi tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM) được xây dựng cho các hệ thống L2. Nếu xảy ra trường hợp kết quả của Sequencer không hợp lệ, Optimistic Rollup sẽ xử lý bằng chứng gian lận và tiền của Sequencer sẽ bị cắt. Một phần số tiền bị cắt giảm sẽ được trao cho người tố giác. Kết quả của Sequencer nếu bị tố giác sẽ trải qua một khoảng thời gian được gọi là “thời gian thử thách” (challenge period). Khoảng thời gian này thường kéo dài khoảng một tuần, dẫn đến việc chuyển tài sản từ Optimism trở lại Ethereum bị chậm mất một tuần.
Mặc dù gặp vấn đề chậm trễ trong việc rút tiền nhưng Optimism lại giúp tiết kiệm đáng kể phí gas. Điều này là do các Rollup có thể cải thiện hiệu quả thông qua một loạt các kỹ thuật nén thay thế dữ liệu với việc tính toán bất cứ khi nào có thể. Điều này giúp tiết kiệm 100 lần không gian trên chuỗi.
Synthetix
Dù Optimism vẫn chưa ra mắt mainnet, nhưng đã soft launch với Synthetix vào tháng 1. Quá trình chuyển đổi đầy đủ sang Synthetix trên Optimism vẫn đang tiến hành vì được tích hợp theo từng giai đoạn, nhưng cho đến nay vẫn đang thành công. Do triển khai beta trên Optimism, Synthetix đi trước rất nhiều trong việc tích hợp Optimistic Rollups so với các dự án khác.
Nguồn The BlockMặc dù quá trình chuyển đổi này đã và có thể sẽ tiếp tục có lợi cho Synthetix, nhưng đây cũng là cơ hội để nhóm Optimism thể hiện sức mạnh của Optimistic Rollups đối với cộng đồng.
Synthetix đã chọn trở thành dự án tiên phong chấp nhận Optimism sớm nhất không chỉ vì đội ngũ phát triển nghĩ rằng đó là giải pháp tốt nhất mà họ còn hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho các dự án chất lượng cao khác cũng sẽ áp dụng Optimism. Lựa chọn giải pháp L2 không chỉ là vấn đề về điều gì hiệu quả nhất cho một dự án riêng lẻ, mà còn là vấn đề về sự phối hợp xã hội giữa các dự án.
Nếu các giao thức DeFi khác có thể áp dụng Optimism, tất cả các giao dịch giữa chúng sẽ có thể được duy trì trên L2. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ không phải đợi cả tuần để tài sản được chuyển trở lại trên chuỗi chính Ethereum trước khi họ có thể tương tác với một giao thức khác.
Uniswap và Arbitrum
Mặc dù Uniswap cam kết triển khai Optimism trong tương lai gần, một cuộc thăm dò ý kiến do nhà sáng lập Compound Robert Leshner khởi xướng vào ngày 26 tháng 5 đã chỉ ra rằng cộng đồng Uniswap rất ủng hộ việc triển khai giải pháp mở rộng quy mô của Arbitrum - đối thủ của Optimism - với soft launch vào cuối tháng Năm.
Arbitrum, giống như Optimism, là một giải pháp mở rộng quy mô dựa trên Optimistic Rollup. Có một số khác biệt giữa dự án này. Lợi ích của cả hai là dễ dàng tích hợp với DApp vì chúng yêu cầu rất ít thay đổi đối với các hợp đồng thông minh cơ bản của DApp. Do đó, hai giải pháp đã trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà phát triển.
Trong khi hai giải pháp sẽ trực tiếp cạnh tranh để giành thị phần; đối với DApp, chỉ có lợi khi sử dụng cả hai. Việc triển khai trên nhiều nền tảng giúp cho vấn đề đồng thuận xã hội dễ quản lý hơn. Các DApp áp dụng các giải pháp song song với nhau cho phép nhiều giao dịch liên giao thức duy trì trên L2. Uniswap áp dụng Optimism và Arbitrum sẽ tăng số lượng DApp mà nó có thể có từ L2 đến L2.
Về mặt lý thuyết, các DApp nên triển khai càng nhiều giải pháp mở rộng quy mô L2 càng tốt, nhưng điều này không đúng với thực tế.
Optimism Dai Bridge của MakerDAO
MakerDAO, giống như nhiều dự án, đã và đang khám phá rất nhiều giải pháp có khả năng mở rộng để hỗ trợ hệ sinh thái, bao gồm Arbitrum và các giải pháp non-rollup như Polygon, Binance Smart Chain và Avalanche; tuy nhiên, giải pháp duy nhất được cộng đồng chấp thuận là Optimism. Optimism Dai Bridge sẽ cho phép khóa L1 DAI thành L2 oDAI. Khi tính năng rút tiền nhanh được kích hoạt trong Q3 / Q4, oDAI có thể được đốt để đổi lấy quyền truy cập gần như tức thì vào L1 DAI, thoát khỏi thời gian khóa một tuần liên quan đến Optimism.
Việc chuyển giao gần như tức thì đến L1 Dai được liên kết với Dai Bridge của MakerDAO có khả năng biến MakerDAO trở thành điểm dừng chính cho Optimism. Các hoán đổi L2 đến L1 có thể xảy ra bằng cách định tuyến các giao dịch thông qua Optimism Dai Bridge. Bởi vì Uniswap V3 sẽ được mở rộng với Optimism, các token sẽ có thể được hoán đổi trên Uniswap lấy oDAI trên L2, oDAI được đổi lấy L1 DAI và sau đó được đổi lại thành token L1 thông qua AMM L1.
Nguồn MakerDAO Blog
Nếu Optimism Dai Bridge của MakerDAO có thể đáp ứng được kỳ vọng, thì sức hấp dẫn của việc mở rộng quy mô với Optimism trong mắt các dự án khác sẽ tăng. Các dự án khác có thể theo sau bằng cách xây dựng cầu L2 của riêng họ, điều này cho phép nhiều loại token hơn được hoán đổi trực tiếp từ L2 sang L1 bằng cách sử dụng Uniswap V3. Khi nhu cầu tăng cao, người dùng Uniswap V3 sẵn sàng trả phí giao dịch lớn cho các giao dịch hoán đổi.
Khi các giao dịch từ L2 đến L1 có thể thực hiện tức thời thông qua Optimism Dai Bridge của MakerDAO, sẽ rất thú vị khi thấy tác động của hoán đổi DAI với phí gas giảm đáng kể trên Uniswap V3 trong thời điểm nhu cầu sử dụng mạng tăng cao.
Nguồn Optimism
Giải pháp thay thế: Polygon
Trong khi Optimism và Arbitrum là các loại giải pháp mở rộng L2 sử dụng Optimistic Rollups, một giải pháp mở rộng thay thế đáng chú ý là Polygon, đóng vai trò như một sidechain PoS của Ethereum. Hiện tại, có nhiều sự chú ý xung quanh Polygon, đến nỗi token gốc là MATIC, tiếp tục tăng mạnh trong thời gian thị trường điều chỉnh. Mặc dù BTC đã giảm 35% vào tháng 5, MATIC vẫn tăng 120%.
Sự tăng giá của MATIC bắt nguồn từ thực tế là Polygon hiện đang được sử dụng bởi các dự án blue chip DeFi như Aave, Sushiswap và Curve. Vốn hóa của Polygon đã vượt qua mốc 10 tỷ USD và thúc đẩy sự gia tăng của Aave - giao thức DeFi lớn nhất dựa trên vốn hóa trên Ethereum.
Những ưu điểm chính mà các L2 dựa trên Rollup so với Polygon là thừa hưởng tính bảo mật từ blockchain Ethereum cơ sở, khác với trường hợp của các sidechain. Sidechain là các mạng blockchain riêng biệt giới thiệu lớp rủi ro của riêng chúng, các rủi ro chính gồm khả năng không cần kiểm duyệt, tính chất quyết định và đảm bảo về việc sở hữu tài sản. Polygon đã được hưởng lợi từ việc mở rộng quy mô, nhưng với các dự án như Uniswap và MakerDAO áp dụng các giải pháp L2 kết hợp trên Optimism, Polygon có thể phải vật lộn để duy trì thị phần trong tương lai.
Kết luận
Đã có nhiều so sánh Ethereum với Manhattan; khi mọi người đều cố gắng tập trung ở một thành phố duy nhất khiến giá bất động sản tăng vọt. Cách duy nhất để khắc phục là xây những tòa nhà chọc trời, xếp tầng này lên tầng kia. Nếu Ethereum thực sự trở thành nền tảng toàn cầu tiếp theo, ETH phải tuân theo cùng một cách tiếp cận thông qua việc mở rộng quy mô L2.
Optimism có tiềm năng trở thành giải pháp mở rộng quy mô L2 có tác động mạnh nhất trên Ethereum. Dự án đã chứng minh khả năng tồn tại của mình thông qua soft launch với Synthetix và có một nhóm các nhà phát triển đã được chứng minh đứng đằng sau. Với các dự án như Uniswap và MakerDAO đã cam kết mở rộng quy mô với Optimism, có những lý do chính đáng để lạc quan về tương lai tươi sáng của Optimism.
Tham gia thảo luận về Cryptocurrency tại nhóm Telegram: https://t.me/fxcecrypto
Các giao dịch trên Ethereum rất chậm và tốn kém. Trong nhiều trường hợp, phí gas liên quan đến các giao dịch hoán đổi nhỏ hơn trên DEX có thể đắt hơn giá trị của chính giao dịch hoán đổi đó. Riêng trong năm 2021, phí Ethereum đã tăng 845% so với năm trước do mạng Ethereum đã hoạt động hết công suất. Kể từ tháng 1 năm 2020, công suất block trung bình đã tăng từ ~ 70% lên mức duy trì ở 98%. Do đó, các giải pháp mở rộng quy mô đã trở nên cấp bách.
Các giải pháp mở rộng có thể chia thành hai loại chính: Layer-1 (L1) và Layer-2 (L2). Mở rộng quy mô L1 đề cập đến các kỹ thuật để tăng sức mạnh trên chuỗi bằng cách thay đổi kiến trúc của Ethereum. Mở rộng quy mô L2 đề cập đến các kỹ thuật mở rộng quy mô Ethereum bằng cách đưa vấn đề tính toán và giao dịch ra khỏi chuỗi cơ sở Ethereum sang lớp thứ hai.
Hiện có rất nhiều giải pháp mở rộng quy mô L2 hiệu quả, một trong những giải pháp đáng chú ý nhất là Optimism được hỗ trợ bởi a16z. Bằng cách chạy tính toán ngoài chuỗi cơ sở, Optimism có thể giảm 10.000% phí gas Ethereum trở lên và tăng thông lượng lên đến 200 lần.
Optimism là gì?
Optimism, trước đây chính là Plasma Group, là nhóm đứng đằng sau sự phát triển của Optimistic Rollup. Rollup là các hợp đồng thông minh trên Ethereum làm cầu nối giữa chuỗi chính và L2. Các Rollup nhận dữ liệu giao dịch từ chuỗi chính Ethereum, gửi nó đến L2, nơi quá trình tính toán diễn ra và sau đó nhận kết quả của phép tính L2. Điều quan trọng cần lưu ý là có hai biến thể: Optimistic Rollups và ZK-Rollups. Optimism chỉ sử dụng Optimistic Rollups.
Trên Optimism, các giao dịch được gửi đến L2 được tiếp nhận bởi các Sequencer, những người có trách nhiệm thực hiện chính xác các giao dịch đã nhận. Các Sequencer được thưởng cho việc thực hiện các giao dịch đúng cách nhưng sẽ bị phạt nếu có hành vi xấu bằng cách cắt giảm lượng tiền stake. Nếu ai đó nghi ngờ các Sequencer có hành vi gian lận, họ có thể cảnh báo hợp đồng phân xử trên mạng chính của Ethereum. Điều này có thể xác minh tính hợp lệ của các kết quả do Sequencer tạo ra bằng Optimistic Virtual Machine (OVM), một môi trường thực thi tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM) được xây dựng cho các hệ thống L2. Nếu xảy ra trường hợp kết quả của Sequencer không hợp lệ, Optimistic Rollup sẽ xử lý bằng chứng gian lận và tiền của Sequencer sẽ bị cắt. Một phần số tiền bị cắt giảm sẽ được trao cho người tố giác. Kết quả của Sequencer nếu bị tố giác sẽ trải qua một khoảng thời gian được gọi là “thời gian thử thách” (challenge period). Khoảng thời gian này thường kéo dài khoảng một tuần, dẫn đến việc chuyển tài sản từ Optimism trở lại Ethereum bị chậm mất một tuần.
Mặc dù gặp vấn đề chậm trễ trong việc rút tiền nhưng Optimism lại giúp tiết kiệm đáng kể phí gas. Điều này là do các Rollup có thể cải thiện hiệu quả thông qua một loạt các kỹ thuật nén thay thế dữ liệu với việc tính toán bất cứ khi nào có thể. Điều này giúp tiết kiệm 100 lần không gian trên chuỗi.
Synthetix
Dù Optimism vẫn chưa ra mắt mainnet, nhưng đã soft launch với Synthetix vào tháng 1. Quá trình chuyển đổi đầy đủ sang Synthetix trên Optimism vẫn đang tiến hành vì được tích hợp theo từng giai đoạn, nhưng cho đến nay vẫn đang thành công. Do triển khai beta trên Optimism, Synthetix đi trước rất nhiều trong việc tích hợp Optimistic Rollups so với các dự án khác.
Nguồn The Block
Synthetix đã chọn trở thành dự án tiên phong chấp nhận Optimism sớm nhất không chỉ vì đội ngũ phát triển nghĩ rằng đó là giải pháp tốt nhất mà họ còn hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho các dự án chất lượng cao khác cũng sẽ áp dụng Optimism. Lựa chọn giải pháp L2 không chỉ là vấn đề về điều gì hiệu quả nhất cho một dự án riêng lẻ, mà còn là vấn đề về sự phối hợp xã hội giữa các dự án.
Nếu các giao thức DeFi khác có thể áp dụng Optimism, tất cả các giao dịch giữa chúng sẽ có thể được duy trì trên L2. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ không phải đợi cả tuần để tài sản được chuyển trở lại trên chuỗi chính Ethereum trước khi họ có thể tương tác với một giao thức khác.
Uniswap và Arbitrum
Mặc dù Uniswap cam kết triển khai Optimism trong tương lai gần, một cuộc thăm dò ý kiến do nhà sáng lập Compound Robert Leshner khởi xướng vào ngày 26 tháng 5 đã chỉ ra rằng cộng đồng Uniswap rất ủng hộ việc triển khai giải pháp mở rộng quy mô của Arbitrum - đối thủ của Optimism - với soft launch vào cuối tháng Năm.
Arbitrum, giống như Optimism, là một giải pháp mở rộng quy mô dựa trên Optimistic Rollup. Có một số khác biệt giữa dự án này. Lợi ích của cả hai là dễ dàng tích hợp với DApp vì chúng yêu cầu rất ít thay đổi đối với các hợp đồng thông minh cơ bản của DApp. Do đó, hai giải pháp đã trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà phát triển.
Trong khi hai giải pháp sẽ trực tiếp cạnh tranh để giành thị phần; đối với DApp, chỉ có lợi khi sử dụng cả hai. Việc triển khai trên nhiều nền tảng giúp cho vấn đề đồng thuận xã hội dễ quản lý hơn. Các DApp áp dụng các giải pháp song song với nhau cho phép nhiều giao dịch liên giao thức duy trì trên L2. Uniswap áp dụng Optimism và Arbitrum sẽ tăng số lượng DApp mà nó có thể có từ L2 đến L2.
Về mặt lý thuyết, các DApp nên triển khai càng nhiều giải pháp mở rộng quy mô L2 càng tốt, nhưng điều này không đúng với thực tế.
Optimism Dai Bridge của MakerDAO
MakerDAO, giống như nhiều dự án, đã và đang khám phá rất nhiều giải pháp có khả năng mở rộng để hỗ trợ hệ sinh thái, bao gồm Arbitrum và các giải pháp non-rollup như Polygon, Binance Smart Chain và Avalanche; tuy nhiên, giải pháp duy nhất được cộng đồng chấp thuận là Optimism. Optimism Dai Bridge sẽ cho phép khóa L1 DAI thành L2 oDAI. Khi tính năng rút tiền nhanh được kích hoạt trong Q3 / Q4, oDAI có thể được đốt để đổi lấy quyền truy cập gần như tức thì vào L1 DAI, thoát khỏi thời gian khóa một tuần liên quan đến Optimism.
Việc chuyển giao gần như tức thì đến L1 Dai được liên kết với Dai Bridge của MakerDAO có khả năng biến MakerDAO trở thành điểm dừng chính cho Optimism. Các hoán đổi L2 đến L1 có thể xảy ra bằng cách định tuyến các giao dịch thông qua Optimism Dai Bridge. Bởi vì Uniswap V3 sẽ được mở rộng với Optimism, các token sẽ có thể được hoán đổi trên Uniswap lấy oDAI trên L2, oDAI được đổi lấy L1 DAI và sau đó được đổi lại thành token L1 thông qua AMM L1.
Nguồn MakerDAO Blog
Nguồn Optimism
Giải pháp thay thế: Polygon
Trong khi Optimism và Arbitrum là các loại giải pháp mở rộng L2 sử dụng Optimistic Rollups, một giải pháp mở rộng thay thế đáng chú ý là Polygon, đóng vai trò như một sidechain PoS của Ethereum. Hiện tại, có nhiều sự chú ý xung quanh Polygon, đến nỗi token gốc là MATIC, tiếp tục tăng mạnh trong thời gian thị trường điều chỉnh. Mặc dù BTC đã giảm 35% vào tháng 5, MATIC vẫn tăng 120%.
Những ưu điểm chính mà các L2 dựa trên Rollup so với Polygon là thừa hưởng tính bảo mật từ blockchain Ethereum cơ sở, khác với trường hợp của các sidechain. Sidechain là các mạng blockchain riêng biệt giới thiệu lớp rủi ro của riêng chúng, các rủi ro chính gồm khả năng không cần kiểm duyệt, tính chất quyết định và đảm bảo về việc sở hữu tài sản. Polygon đã được hưởng lợi từ việc mở rộng quy mô, nhưng với các dự án như Uniswap và MakerDAO áp dụng các giải pháp L2 kết hợp trên Optimism, Polygon có thể phải vật lộn để duy trì thị phần trong tương lai.
Kết luận
Đã có nhiều so sánh Ethereum với Manhattan; khi mọi người đều cố gắng tập trung ở một thành phố duy nhất khiến giá bất động sản tăng vọt. Cách duy nhất để khắc phục là xây những tòa nhà chọc trời, xếp tầng này lên tầng kia. Nếu Ethereum thực sự trở thành nền tảng toàn cầu tiếp theo, ETH phải tuân theo cùng một cách tiếp cận thông qua việc mở rộng quy mô L2.
Optimism có tiềm năng trở thành giải pháp mở rộng quy mô L2 có tác động mạnh nhất trên Ethereum. Dự án đã chứng minh khả năng tồn tại của mình thông qua soft launch với Synthetix và có một nhóm các nhà phát triển đã được chứng minh đứng đằng sau. Với các dự án như Uniswap và MakerDAO đã cam kết mở rộng quy mô với Optimism, có những lý do chính đáng để lạc quan về tương lai tươi sáng của Optimism.
Tham gia thảo luận về Cryptocurrency tại nhóm Telegram: https://t.me/fxcecrypto
Last edited:
