Bong bóng kinh tế là gì?

[Benjamin]

Bong bóng kinh tế là gì? Nếu ai cũng thua lỗ sau sự vỡ vụn của một bong bóng tài chính thì ai đã là người hưởng lợi?​

Thế nào là một bong bóng tài chính?
- Đó là cơn cuồng loạn của giá cả phá vỡ tất cả mọi nguyên tắc vốn có của thị trường. Bởi vì vốn không theo nguyên tắc thị trường mà lại do cơn cuồng loạn của đám đông nên giá tăng rất mạnh bất chấp thông tin cơ bản nhưng lại rất giá ào ạt. Khi không còn sức cầu cuồng loạn thì giá không thể lên nữa nên bắt đầu rớt giá thảm hại.
- Bong bóng xuất hiện nhiều trong chứng khoán, bất động sản hay có sự xuất hiện của một công nghệ hoặc đôi khi là các mặt hàng bị đồn thổi. Bắt đầu từ sự ganh đua không muốn thua thiệt và một tư tưởng mới như công nghệ đổi thay tương lai liên hết với nhau hình thành đám đông. Lúc này, lí trí của con người bị thổi bay như hạt bụi nhường chỗ cho sự cuồng loạn chạy theo bản năng bầy đàn nguyên thủy. Bạn sẽ bị đám đông trong bong bóng nghiền nát khi bạn khuyên ngăn họ hay thực hiện hành vi trái ngược như bán khống khi giá tăng mạnh.

​

- Nói một cách ngắn gọn: Một bong bóng là nơi các nhà đầu tư mua một tài sản, không phải vì giá trị cơ bản của nó, mà bởi vì họ dự định bán lại, với giá cao hơn, cho nhà đầu tư tiếp theo.
- Nghe có vẻ giống Ponzi đúng không? Nhưng thực tế lại có vài điểm khác. Nếu Ponzi là hình thức lừa đảo lấy tiền rồi lại trả lãi cho người trước thì trường hợp này, nhà đầu tư chủ động đầu cơ rồi bán lại hưởng giá tốt. Dù có khoác lên mình một lý tưởng cao đẹp nào đó thì trong vô thức họ cũng vì lợi ích bản thân thôi.

Các đặc điểm cần lưu ý:

• Bong bóng là sự leo thang nhanh chóng của giá tài sản rồi rơi giá nhanh thường tạo bởi sự cuồng loạn của đám đông.
• Những thay đổi trong vô thức là nguyên nhân chính của bong bóng hình thành trong các nền kinh tế, chứng khoán, thị trường chứng khoán và các lĩnh vực kinh doanh.

Các bong bóng này có nguyên tắc nhất định không?
- Câu trả lời là có bởi vì thực tế tâm lý con người sau hàng ngàn năm tồn tại vẫn không thay đổi. Bạn không tin ư? Bạn có thể truy xét từng đợt bong bóng, bạn sẽ thấy nó vẫn diễn ra như một mẫu hình liên tục lặp lại. Chỉ có tâm lý con người không đổi mới giải thích được sự lặp đi lặp lại của bong bóng tài chính.

​

- Chính vì lập luận trên nên chúng ta có thể rút ra được 5 nguyên tắc nhất định của một bong bóng:

1. Bong bóng thực sự hình thành khi giá tăng nhanh xu hướng cơ bản và thường bắt đầu sau khi chạm đáy sụp đổ hoặc sự điều chỉnh giá lớn. BTC thực sự trở thành bong bóng sau khi chạm đáy sau scandal sàn giao dịch hay rõ nhất là bất động sản trở thành bong bóng sau thời ảm đạm, đóng băng. Lòng tham kết hợp đầu cơ chính là sợi dây liên kết các vô thức cá nhân thành vô thức tập thể dẫn dắt thị trường.
2. Giá tăng được tính thêm hàm số mũ, đặc biệt có thể kéo dài đến hơn 5 năm ở thị trường chứng khoán và bất động sản.
3. Bong bóng càng lớn thì đổ vỡ nghiêm trọng. Công thức để tính quy mô của bong bóng: giá trị tăng/thời gian. Ví dụ bong bóng kéo dài 1 năm tăng 10 lần thì quy mô của nó là 10. Việc tính này giúp bạn so sánh giá trị của từng bong bóng trong lịch sử.
4. Bong bóng nổ với tốc độ nhanh gấp đôi gấp ba so với lúc hình thành. Riêng thị trường bất động sản và hàng hóa thường có tốc độ như nhau. Chú ý bong bóng bất động sản đôi khi tốn tới 6-10 năm để hình thành.
5. Bong bóng sẽ có xu hướng quay về điểm xuất phát của nó dù giá này có thể không chính xác 100% vì đôi khi chúng còn giảm hơn giá xuất phát.