Benjamin
Dân làm báo
-
Benjamin
Tiền điện tử và hệ thống thanh toán xuyên biên giới sẽ giúp nâng cao vị thế đồng Nhân dân tệ thành một loại tiền tệ thanh toán quốc tế nếu chính phủ tiếp tục cải cách thị trường tài chính và loại bỏ các hạn chế đối với dòng vốn.
Tuy nhiên, USD sẽ vẫn là đồng tiền dự trữ số 1 toàn cầu.
- Trong vài năm trở lại đây, Trung Quốc không ngừng gia tăng sức thống trị lên toàn cầu. Đồng Nhân Dân Tệ đã trở thành đồng tiền thanh toán thứ 5 trên thế giới, vào năm 2016, Quỹ tiền tệ thế giới đã thêm đồng Nhân Dân tệ vào rổ tiền tệ quốc tế với quyền rút vốn đặc biệt, trở thành tài sản dự trữ toàn cầu của IMF.
- Tuy nhiên, đồng Nhân dân tệ đã đình trệ về mặt giá trị. Tỷ trọng thanh toán quốc tế giảm đi 2% và tỷ trọng dự trữ ngoại hối toàn cầu được quy đổi thành đồng Nhân dân tệ luôn giữ cố định ở mức 2%.
- Đầu năm nay, Trung Quốc đã triển khai hệ thống ngân hàng trung ương quản lý tiền điện tử và trở thành nền kinh tế lớn đầu tiên áp dụng chính sách này. Những thử nghiệm này có tên Digital Currency/Electronic Payment (DCEP) được áp dụng cho 4 thành phố và mở rộng thử nghiệm đến các thành phố lớn lần lượt là Bắc Kinh, Thiên Tân, Hong Kong và Macau. Nhưng DCEP sẽ không là công cụ giúp thay đổi cuộc chơi nâng tầm đồng Nhân dân tệ trong nền tài chính thế giới.
- Hiện nay, Trung Quốc đã đi trước Mỹ trong việc cho ra đời đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số phục vụ cho hệ thống thanh toán bán lẻ. Do đó, có vẻ hợp lý khi đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ mang lại cho Trung Quốc lợi thế trong cuộc cạnh tranh giành vị trí thống trị thị trường tài chính toàn cầu.
- Hiện nay, DCEP chỉ được sử dụng cho mục đích thanh toán trong nước, mặc dù việc này có thể sẽ thay đổi theo thời gian. Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới của Trung Quốc, được giới thiệu vào năm 2015, là một cải cách giúp sử dụng đồng Nhân dân tệ cho các giao dịch quốc tế.
- Hệ thống này với mục tiêu chiến thắng hệ thống SWIFT của phương Tây đang thống trị mảng thanh toán quốc tế và tránh các lệnh trừng phạt của Mỹ, một triển vọng cho nhiều quốc gia. Nga, Iran và Venezuela sẽ dễ dàng xuất khẩu dầu sang Trung Quốc thông qua việc thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ.
- Khi đồng Nhân dân tệ được sử dụng rộng rãi hơn, các quốc gia đang phát triển khác có liên kết thương mại và tài chính chặt chẽ với Trung Quốc có thể bắt đầu lập hóa đơn và thanh toán các giao dịch trực tiếp bằng đồng CNY. DCEP cuối cùng có thể được liên kết với hệ thống thanh toán xuyên biên giới, tiếp tục số hóa thanh toán quốc tế.
- Tuy nhiên, DCEP vẫn không tạo ra sự khác biệt trong việc các nhà đầu tư nước ngoài có xem CNY là đồng tiền dự trữ hay không vì cơ bản chính phủ Trung Quốc vẫn hạn chế dòng vốn vào ra và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc vẫn quản lý tỷ giá hối đoái của đồng CNY.
- Nhiều chuyên gia vẫn nghĩ rằng chính phủ sẽ nới lỏng các hạn chế đối với dòng vốn, tháo dỡ các nút thắt giới hạn và PBOC cam kết giảm các hành vi can thiệp tiền tệ.
- Nhưng bất cứ khi nào sự thay đổi trong dòng vốn gây áp lực đáng kể lên đồng Nhân dân tệ, chính phủ luôn chuyển sang chế độ chỉ huy, kiểm soát và thắt chặt vốn cũng như quản lý tỷ giá hối đoái. Do đó, các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả các ngân hàng trung ương, sẽ vẫn hoài nghi về viễn cảnh dòng vốn không được điều chỉnh theo tỷ giá hối đoái được quyết định bởi thị trường.
- Trong bất kỳ trường hợp nào, các nhà đầu tư nước ngoài và trong nước khó có thể coi đồng Nhân dân tệ là đồng tiền trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn tài chính toàn cầu. Điều đó đòi hỏi sự tin tưởng, được duy trì bằng việc tuân thủ pháp quyền và các cân bằng được thiết lập trong hệ thống chính trị.
- Một số người cho rằng nhà nước pháp quyền tồn tại ở Trung Quốc và hệ thống chính phủ độc đảng phi dân chủ của nước này có đủ cơ chế tự điều chỉnh để ngăn các nhà hoạch định chính sách điều hành. Nhưng những thỏa thuận này không phải là sự thay thế đáng tin cậy hoặc lâu dài cho một hệ thống cân bằng được thể chế hóa rõ ràng như ở Mỹ, nơi tam quyền phân lập nhằm hạn chế sự thống trị gây thiên lệch nền chính trị.
- Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang làm tất cả những gì có thể để làm suy yếu các thể chế của Hoa Kỳ, phá hoại nền pháp quyền và xói mòn sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang. Nhưng trong tài chính quốc tế, mọi thứ chỉ là tương đối. Sự thống trị kinh tế của Hoa Kỳ, thị trường vốn nhiều thanh khoản, và khuôn khổ pháp chế vẫn còn vững chắc, có nghĩa đồng USD vẫn không có đối thủ nặng ký với tư cách là đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới.
- Bất kỳ lợi nhuận toàn cầu nào mà đồng Nhân dân tệ đạt được trong những năm gần đây, với tư cách là phương tiện thanh toán lẫn đồng tiền dự trữ, hầu hết đều phải trả giá bằng các loại tiền tệ như EUR và GBP. Ngay cả khi IMF thêm đồng Nhân dân tệ vào bốn loại tiền tệ hiện có trong rổ SDR và đưa ra tỷ trọng 10,9%, thì chủ yếu là đồng EUR, GBP và JPY đã nhường chỗ chứ không phải đồng USD.
Đồng tiền kỹ thuật số mới của Trung Quốc và hệ thống thanh toán xuyên biên giới của nước này sẽ cùng nhau nâng cao vai trò của đồng Nhân dân tệ như một loại tiền tệ thanh toán quốc tế nếu chính phủ tiếp tục cải cách thị trường tài chính và loại bỏ các hạn chế đối với dòng vốn. Nhưng họ sẽ khó có thể làm thay đổi vị thế của đồng USD đang là đồng tiền dự trữ thống trị toàn cầu.
Tuy nhiên, USD sẽ vẫn là đồng tiền dự trữ số 1 toàn cầu.
- Trong vài năm trở lại đây, Trung Quốc không ngừng gia tăng sức thống trị lên toàn cầu. Đồng Nhân Dân Tệ đã trở thành đồng tiền thanh toán thứ 5 trên thế giới, vào năm 2016, Quỹ tiền tệ thế giới đã thêm đồng Nhân Dân tệ vào rổ tiền tệ quốc tế với quyền rút vốn đặc biệt, trở thành tài sản dự trữ toàn cầu của IMF.
- Tuy nhiên, đồng Nhân dân tệ đã đình trệ về mặt giá trị. Tỷ trọng thanh toán quốc tế giảm đi 2% và tỷ trọng dự trữ ngoại hối toàn cầu được quy đổi thành đồng Nhân dân tệ luôn giữ cố định ở mức 2%.
- Đầu năm nay, Trung Quốc đã triển khai hệ thống ngân hàng trung ương quản lý tiền điện tử và trở thành nền kinh tế lớn đầu tiên áp dụng chính sách này. Những thử nghiệm này có tên Digital Currency/Electronic Payment (DCEP) được áp dụng cho 4 thành phố và mở rộng thử nghiệm đến các thành phố lớn lần lượt là Bắc Kinh, Thiên Tân, Hong Kong và Macau. Nhưng DCEP sẽ không là công cụ giúp thay đổi cuộc chơi nâng tầm đồng Nhân dân tệ trong nền tài chính thế giới.
- Hiện nay, Trung Quốc đã đi trước Mỹ trong việc cho ra đời đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số phục vụ cho hệ thống thanh toán bán lẻ. Do đó, có vẻ hợp lý khi đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ mang lại cho Trung Quốc lợi thế trong cuộc cạnh tranh giành vị trí thống trị thị trường tài chính toàn cầu.
- Hiện nay, DCEP chỉ được sử dụng cho mục đích thanh toán trong nước, mặc dù việc này có thể sẽ thay đổi theo thời gian. Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới của Trung Quốc, được giới thiệu vào năm 2015, là một cải cách giúp sử dụng đồng Nhân dân tệ cho các giao dịch quốc tế.
- Hệ thống này với mục tiêu chiến thắng hệ thống SWIFT của phương Tây đang thống trị mảng thanh toán quốc tế và tránh các lệnh trừng phạt của Mỹ, một triển vọng cho nhiều quốc gia. Nga, Iran và Venezuela sẽ dễ dàng xuất khẩu dầu sang Trung Quốc thông qua việc thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ.
- Khi đồng Nhân dân tệ được sử dụng rộng rãi hơn, các quốc gia đang phát triển khác có liên kết thương mại và tài chính chặt chẽ với Trung Quốc có thể bắt đầu lập hóa đơn và thanh toán các giao dịch trực tiếp bằng đồng CNY. DCEP cuối cùng có thể được liên kết với hệ thống thanh toán xuyên biên giới, tiếp tục số hóa thanh toán quốc tế.
- Tuy nhiên, DCEP vẫn không tạo ra sự khác biệt trong việc các nhà đầu tư nước ngoài có xem CNY là đồng tiền dự trữ hay không vì cơ bản chính phủ Trung Quốc vẫn hạn chế dòng vốn vào ra và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc vẫn quản lý tỷ giá hối đoái của đồng CNY.
- Nhiều chuyên gia vẫn nghĩ rằng chính phủ sẽ nới lỏng các hạn chế đối với dòng vốn, tháo dỡ các nút thắt giới hạn và PBOC cam kết giảm các hành vi can thiệp tiền tệ.
- Nhưng bất cứ khi nào sự thay đổi trong dòng vốn gây áp lực đáng kể lên đồng Nhân dân tệ, chính phủ luôn chuyển sang chế độ chỉ huy, kiểm soát và thắt chặt vốn cũng như quản lý tỷ giá hối đoái. Do đó, các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả các ngân hàng trung ương, sẽ vẫn hoài nghi về viễn cảnh dòng vốn không được điều chỉnh theo tỷ giá hối đoái được quyết định bởi thị trường.
- Trong bất kỳ trường hợp nào, các nhà đầu tư nước ngoài và trong nước khó có thể coi đồng Nhân dân tệ là đồng tiền trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn tài chính toàn cầu. Điều đó đòi hỏi sự tin tưởng, được duy trì bằng việc tuân thủ pháp quyền và các cân bằng được thiết lập trong hệ thống chính trị.
- Một số người cho rằng nhà nước pháp quyền tồn tại ở Trung Quốc và hệ thống chính phủ độc đảng phi dân chủ của nước này có đủ cơ chế tự điều chỉnh để ngăn các nhà hoạch định chính sách điều hành. Nhưng những thỏa thuận này không phải là sự thay thế đáng tin cậy hoặc lâu dài cho một hệ thống cân bằng được thể chế hóa rõ ràng như ở Mỹ, nơi tam quyền phân lập nhằm hạn chế sự thống trị gây thiên lệch nền chính trị.
- Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang làm tất cả những gì có thể để làm suy yếu các thể chế của Hoa Kỳ, phá hoại nền pháp quyền và xói mòn sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang. Nhưng trong tài chính quốc tế, mọi thứ chỉ là tương đối. Sự thống trị kinh tế của Hoa Kỳ, thị trường vốn nhiều thanh khoản, và khuôn khổ pháp chế vẫn còn vững chắc, có nghĩa đồng USD vẫn không có đối thủ nặng ký với tư cách là đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới.
Đồng tiền kỹ thuật số mới của Trung Quốc và hệ thống thanh toán xuyên biên giới của nước này sẽ cùng nhau nâng cao vai trò của đồng Nhân dân tệ như một loại tiền tệ thanh toán quốc tế nếu chính phủ tiếp tục cải cách thị trường tài chính và loại bỏ các hạn chế đối với dòng vốn. Nhưng họ sẽ khó có thể làm thay đổi vị thế của đồng USD đang là đồng tiền dự trữ thống trị toàn cầu.
